Велигден кај баба

        Беше сабота пред Велигден. Уште од рано наутро, Марија и нејзиниот помал брат Петар возбудено шетаа низ станот, чекајќи ја мама да го спакува последното парче колач за понесување.

– Ќе боиме јајца со баба! Ќе одиме во црква! – скокаше Петар.
– И ќе јадеме од нејзината позната празнична пита – додаде Марија со насмевка.

Конечно, тргнаа кон селото, каде што живееше нивната баба Лена – во мала, убава куќичка со дворот полн со лалиња и нарциси. Кога стигнаа, баба ги пречека на прагот со раширени раце.

– Добредојдовте, дечиња! Ве чекав цела недела! Ајде внатре, имаме полна корпа работа денес!

Во куќата веќе мирисаше на печени кори, ванила и варени јајца. На масата стоеја погача, мешани тревки и мали теглички со природни бои: лушпи од кромид, цвекло, чај од хибискус, и варени коприва и спанаќ.

– Ова се природни бои, деца. Така бојадисувавме кога бев мала – објасни баба додека внимателно ја мешаше бојата со дрвена лажица.

Мама во меѓувреме ја развлекуваше кората за празничната пита.

– Јас ќе ја направам со младо сирење и коприва, како што ми ја правеше мојата мајка – рече таа со нежност во гласот.

Откако јајцата беа сварени, започна вистинското велигденско творештво.

– Ќе го боиме првото јајце во црвено – рече баба Лена. – Тоа е „чуварче“. Се чува цела година, обично покрај иконата, за здравје и мир во домот.

Марија нежно го стави првото јајце во црвената боја. Петар во меѓувреме ги лепеше налепниците со зајачиња и јајца.

– Баба, ќе направам јајце со лист од магдонос! – извика Марија. – Ќе излезе како цртеж!

– Убаво, мила! Стави го листот, обвивај со чорапа и внимавај кога го ставаш во бојата – ја советуваше баба.

Јајцата се редеа едно по едно, секое поразлично и поубаво од претходното. Со секое јајце, детските срца се полнеа со радост.

Попладнето го поминаа во чистење и украсување на трпезата. Мама запали свеќа, а баба го извади везениот чаршав. Секоја чинија имаше по едно шарено јајце, а на средината стоеше златно-кафеавата погача.

– Утре рано ќе одиме во црква, па легнете порано – рече мама и ги прегрна децата. – Ќе биде убав ден.

Во недела, целото село беше будно уште пред изгрејсонце. Ѕвоната од црквата ги поканија верниците на утринската служба. Марија и Петар облечени во нивните најубави алишта, држеа свеќи и пееја со сите:

– Христос воскресе!

Кога се вратија дома, ги чекаше трпезата – шарени јајца, печено јагне, пита, салата и слатки.

– Христос воскресе! – рече баба и го крена своето јајце кон Марија.
– Навистина воскресе! – одговори Марија и го скрши нејзиното јајце.

Сите се смееја и се натпреваруваа чиј "борец" ќе победи.

Тоа беше еден од најубавите Велигдени што децата го паметеа. Не само по убавата храна и јајцата, туку по топлината што ја чувствуваа во срцето.

Марија си запиша во дневникот:

„Денес научив дека вистинската убавина на Велигден е во времето што го поминуваме со семејството, во љубовта и во радоста што ја споделуваме со другите.“

---

✅ Прашања за читање со разбирање:

1. Кој ликови се појавуваат во приказната?

2. Зошто Марија и Петар беа возбудени пред да одат кај баба?

3. Со какви природни материјали баба Лена ги бојадисуваше јајцата?

4. Што е „чуварче“ и што симболизира?

5. Како изгледаше празничната трпеза во неделата?

6. Кој обичај го следеа сите наутро за Велигден?

7. Какво јајце направи Марија со помош на лист од магдонос?

8. Што научија децата од овој празничен викенд?

9. Кои чувства се опишуваат во текот на приказната?

10. Кој дел од приказната ти беше најинтересен и зошто?